Bijdrage begrotingsvergadering - Dankbaarheid voor alles

Donderdag 7 november vond in onze gemeenteraad één van de belangrijkste raadsvergaderingen van het jaar plaats: de begrotingsvergadering. Zoals altijd hebben wij op een constructief kritische wijze de begroting onder de loep willen nemen. Hieronder volgt de bijdrage van onze fractievoorzitter.

Voorzitter,

Als eerste wil ik mijn dank uitspreken aan iedereen die aan deze begroting heeft gewerkt en tevens dank voor de beantwoording van alle technische vragen die zijn gesteld.

Gisteren was het dankdag voor gewas en arbeid en dat is een traditionele christelijke viering die wordt gehouden om God te danken voor de oogst, het werk, het inkomen en de zegeningen in het leven. Wij zijn geneigd om alles als vanzelfsprekend aan te nemen van wat we hebben, maar niets is vanzelfsprekend. Dat we een dak boven ons hoofd hebben, eten en drinken hebben en woning hebben en nog veilig kunnen leven. Dat zijn zegeningen die we ontvangen. Zeker als wij om ons heen kijken naar de oorlogsgebieden in Oekraïne en het Midden-Oosten. Diverse malen hebben we inmiddels gesproken over opvang van ontheemden. En nogmaals, we hebben die christenplicht om dat te doen, maar dat geeft tevens aan hoe rijk wij zelf zijn en we houden het als vanzelfsprekend. Maar zijn we ook wel eens dankbaar voor dit alles? Ook als college en gemeenteraad voor wat we doen en ook al bereikt hebben?

Dit als inleiding op de begroting, voorzitter. Dankbaarheid voor alles.

Een begroting is feitelijk de  weergave van alles wat we willen gaan realiseren met de financiële onderbouwing. En in onze gemeente gaat er heel veel geld om. Een totale begroting van ruim 200 mio. Dat is veel geld en daar moeten we dus zowel voortvarend als zorgvuldig mee omgaan.

U en wij zien een gemeente die in de toekomst wordt gekenschetst door een groen hart met rust en ruimte, in een bijzonder landschap met veel cultuur, met woongemeenschappen en eigen identiteiten die we koesteren en waar het goed wonen is. Wederom veel om dankbaar voor te zijn.

Voorzitter, het gaat nu te ver om alle programma’s een voor een te gaan behandelen. De SGP kiest er enkele uit die wat haar betreft extra aandacht verdienen zonder tekort te doen aan alle ander zaken die genoemd worden in de totale begroting.

Ons verkiezingsprogramma van 2,5 jaar geleden had 5 speerpunten, te weten wonen, zorg, landbouw, financiën en ondernemen. Deze 5 zult ook hier weer terug horen. De SGP ziet een financieel gezonde gemeente waar het goed wonen is met rust en welzijn en een goed werkklimaat.

Ik zei het al dat we voortvarend en zorgvuldig moeten zijn en die twee lijken te conflicteren want we hebben ambities en tegelijk grote uitdagingen de komende jaren. Ook na de verwerking van de septembercirculaire zijn de zorgen niet veel minder geworden en blijft er een klifjaar 2026 met hele grote uitdagingen en ombuigingen waar we het later dit jaar nog verder over gaan hebben.

De SGP heeft in de AZ vergadering haar zorgen al uitgesproken over de beoordeling van de financiële positie in samenhang’: ‘wanneer we de belangrijke kengetallen (netto schuldquote > 100%, van 116,7% naar 131,6%, solvabiliteit van 20,2% naar 18,2% en weerstandsvermogen van 2,59) in samenhang beoordelen, is onze financiële positie voor de komende vier jaar verslechterd’. En verderop: ‘Een versterking van het eigen vermogen is daarom nog steeds gewenst, wellicht noodzakelijk om onze weerbaarheid te versterken’. Een duidelijke opdracht in het belang van al onze inwoners en bedrijven en waar wij dan ook graag mee aan de slag gaan.

Dan zou je aan de knop lokale heffingen kunnen gaan draaien en de OZB weer fors verhogen, maar zoals bekend zijn wij als SGP juist er voor om altijd eerst naar onze uitgaven te kijken. Daarom waarderen we het positief dat de gemeentelijke heffingen met slechts 2,6% worden geïndexeerd en wij zorgvuldig met ombuigingen aan de slag gaan. In lijn met onze motie die vorig jaar is aangenomen.

Wat betreft het sociale domein kan de SGP volledig staan achter uw plannen om eigen verantwoordelijkheid van jongeren, ouders en gemeenschap te bevorderen. Goed dat u hierop vol inzet. Maar let op, we stellen met elkaar wel veel doelen. Focussen op meer specifieke doelen die resultaten kunnen hebben voor toekomst zou effectiever kunnen zijn. Natuurlijk niet ten koste van onze andere zorgplichten.

Investeren in faciliteiten waar met name jeugd zich kan ontwikkelen, rust, ruimte, en recreatie bieden voor ouders met kinderen. Stabiele gezinnen vormen tenslotte de hoeksteen van onze samenleving. Het blijft dan ook van groot belang om actief ons armoede en schuldenbeleid voort te zetten. Het is goed om steeds aansluiting te zoeken in de uitvoering bij die doelgroepen die de steun het meeste en urgentst nodig hebben. Vergeet daar ook de lijntjes naar onze kerkelijke gemeenschappen in de gemeente niet. Die weten vaak snel waar zorgen zijnen hulp nodig is. Ook heeft de SGP aandacht gevraagd voor communicatie en dan niet alleen naar buiten toe maar zeker ook van buiten naar binnen, oftewel een behoefte om gehoord te worden.

Op het gebied van wonen is er veel gebeurd als we kijken naar alle woon en dorpsvisies die inmiddels zijn vastgesteld en die nog gaan komen. De woonparagraaf is daarbij een belangrijk onderdeel. Hier eigenlijk ook best veel om dankbaar voor te zijn van wat daar is bereikt samen met alle inwoners van die kernen. Is alles dan klaar daarmee, nee, zeker niet, de uitvoering moet nog komen en hoe houden we aansluiting met de inwoners? Wij en zij zijn benieuwd naar de uitwerkingen van al die visies. We wensen u daarbij veel sterkte. Daarbij vraagt de SGP nog extra aandacht voor de huisvesting en voornamelijk van onze eigen inwoners. Als SGP hebben we meerdere keren opgeroepen om eigen inwoners voorrang te geven bij woningbouw projecten en zeker ook met de dorpswoonvisies. Hoe ziet het college dit, komt er nog iets, we zijn zeer benieuwd naar een uitwerking en raadsvoorstel hierover.

Wat betreft landbouw is de SGP natuurlijk nog steeds blij en dankbaar voor de landbouwvisie en dat de contactfunctionaris zijn werkzaamheden heeft opgepakt. Tegelijk vragen we de wethouder waar de beloofde agrarische week blijft, ook wel de 'De Week van Ons Eten' of 'Dutch Food Week' (sorry Marcel) genoemd. Een heel goed initiatief, maar wanneer komt die? In 2025? Wij horen dit graag van de wethouder.

En als SGP zijn we blij dat met inzet van onze inwoners/bedrijven, ambtenaren en college we ons RES-doel voor 2030 kunnen gaan halen met 'Zon-op-dak' en kleine windturbines én daarmee ons vruchtbare landbouwgrond voor ons voedsel kunnen behouden!

Voorzitter, ik ga afsluiten, al onze speerpunten zijn voorbij gekomen en we hebben veel zaken genoemd om dankbaar voor te zijn naast alle zorgen die we hebben. We wensen u, allen die met u meewerken en de ambtelijke organisatie van harte Gods Zegen toe op uw werk wat veel is maar weet u gesteund door ons als fractie en door de gebeden waarin u wordt opgedragen. Van harte.

Evert Geluk

SGP Vijfheerenlanden